Erken Çocukluk Eğitiminde Oyun

Çocuklarda oyunun ne kadar önemli bir yere sahip olduğundan önceki yazılarımda bahsetmiştim. Şimdi de biraz erken çocukluk döneminde "oyun" kavramından bahsedeceğim.

Oyunun tanımı TDK'da: 1. Yetenek ve zekâ geliştirici, belli kuralları olan, iyi vakit geçirmeye yarayan eğlence.

2. Tiyatro veya sinemada sanatçının rolünü yorumlama biçimi.

3. Müzik eşliğinde yapılan hareketlerin bütünü: Zeybek oyunu. 4. Seslendirilmek veya sahnede oynanmak için hazırlanmış eser, temsil, piyes.

5. Bedence ve kafaca yetenekleri geliştirmek amacıyla yapılan, çevikliğe dayanan her türlü yarışma: Olimpiyat oyunları. Akdeniz oyunları. 6. Şaşkınlık uyandırıcı hüner: Hokkabazın oyunu. Cambazın oyunu. 7. Kumar vb. şans oyunları 8. Güreşte rakibini yenmek için yapılan türlü biçimlerde şaşırtıcı hareket.

9. Teniste, tavlada taraflardan birinin belirli sayı kazanmasıyla elde edilen sonuç.

10. Hile, alicengiz oyunu, düzen, desise, entrika gibi anlamlara gelmektedir.

Çocuk için oyuna baktığımızda oyun; çocuğun yaratmalarına, bedensel devinimlerine ve bunların bileşiminden oluşan tüm etkinliklerine denir. Daha önceki yazılarımda belirttiğim gibi oyun çocuk için harika bir öğrenme yöntemidir. Bir meslektir. Keşfetmek, araştırmak sorgulamaktır. Oyun aynı zamanda çocukların tüm gelişim alanlarını destekler. İnsan ilişkilerini, toplumsal rolleri oyunla kavrar. Baş edemediği sorunları oyun yoluyla çözmeye çalışır. Aynı zamanda oyun farklı disiplinler için de nitelikli bir araçtır. Bir pedagog çocuğun ruhsal durumunu anlayabilmek için oyun yöntemini kullanır.

Çocuk oyun oynarken aktiftir. İçsel motivasyonuyla oyunu başlatır. Sürdürür. Çocuk için eğlence kaynağıdır oyun. Merak eder. Gördüğü her şeyi sorar. Sorgular. Aynı zamanda yaratıcıdır. Oyunu kurgular. Yönetir.

Çocuğun 3-6 yaşları arası "Oyun Dönemi" olarak ifade edilmektedir. Okul öncesi öğretmenleri de MEB'in de yayınlamış olduğu Okul Öncesi Eğitim Programı'na göre etkinliklerini "oyun temelli" hazırlamalıdır. Bu oyunları da çocukların yaş ve gelişim seviyelerine, merak, ilgi ve ihtiyaçlarına göre şekillendirmelidir. Aynı zamanda yine MEB'in de programda belirttiği gibi kolaydan zora, bilinenden bilinmeyene vb. ilkelere dikkat ederek etkinliklerini planlamalıdır. Öğretmenin hazırladığı oyun etkinliklerinde çocuk aktif olarak oyuna katılmalıdır. Hareket şarttır. Mümkünse olabildiğince açık havada yaptırması beklenir. Oyuna katılmak istemeyen çocuklar olabilir. O çocukları zorlamamalı, teşvik edici olmalıdır. Bu süreçte ne tamamen çocuğu serbest bırakmalıdır ne de çocuğu kısıtlayıcı davranışlarda bulunmalıdır. Dengeyi iyi ayarlamalıdır. Oyun etkinlikleri planlarken farklı disiplinlerle de bütüncül şekilde etkinlikler hazırlanmalıdır. (müzik, sanat, drama, türkçe, fen, matematik vb.)

Çocuk zaten oynar. Doğasında vardır bu. Öğretmenler çocuğa uygun ortamlar yaratarak nitelikli etkinliklerini planlayabilmeli ve uygulayabilmelidir.

Oyun ile ilgili ünlü düşünürlerin sözleri:

Öğrencinin eski dinçliğini kazanması, çalışmalardan usanmaması için oyun gereklidir. (Gazali)

Ben birçok çocuk gördüm ki okumayı oyunlarla öğrenmişlerdir. (F. Fenelan)

Çocuklarla oynamayı bilmeyen, onların eğlencelerine ktılmayı onursuzluk sayan kişi eğitimci olmamalıdır. (C. G. Salzman)

İnsan, sözcüğün tam anlamıyla oynadığı yerde insandır. (F. V. Schıller)

Yararlandığım kaynaklar: https://sozluk.gov.tr/

Çocuk Oyunları Okul Öncesi Eğitiminde Oyun Dersi El Kitabı - Hilmi Seyrek Muammer Sun